2024’te En Sevdiğiniz Çocuk Kitapları Hangileri?
Çocuk Edebiyatı

2024’te En Sevdiğiniz Çocuk Kitapları Hangileri?

Nefise Abalı

Çocuk edebiyatı alanında üreten yazar ve editörlerimize “2024 yılında en sevdiğiniz çocuk kitapları hangileriydi?” sorusunu yönelttik. Tuba Kumaş, Doğukan İşler ve Gökçe Özder geçtiğimiz yıl okuyup sevdikleri çocuk kitaplarını bizlerle paylaştılar. Bu değerli paylaşımları için kendilerine çok teşekkür ederiz.

TUBA KUMAŞ (YAZAR-SENARİST)

 

1-Benim Kayam

Yazan: Elvis Peeters

Resimleyen: Sebastiaan Van Doninck

Çeviren: Lale Şimşek Çalışkan

 

“Kuşun bir kayası var. Bu onun kayası.

Ama ya kertenkele de bu kayanın kendi

kayası olduğunu düşünürse?”

 

Bu yıl okuduğum kitaplar içinde beni en çok etkileyeni Benim Kayam. Küçük bir çocukla mülkiyet üzerine, empati üzerine konuşmanın zor olacağını düşünüyorsanız Benim Kayam’ı okumanızı/okutmanızı öneririm. Kitap bunu öyle doğal öyle etkileyici bir şekilde yapıyor ki “benim” dediğiniz her şeye başka bir gözle bakmaya başlıyorsunuz. Hem çocuklara hem yetişkinlere tavsiye.

 

2-Koca Hırhır

Yazan: Marie-Sabine Roger

Resimleyen: Marjolaine Leray

Çeviren: Gülruh Bensu Albayrak

 

Bugünlerde çocukların en çok gördüğü ve en çok beklediği insanların başında kargocular geliyor. Koca Hırhır da bir kargocu. Ama biraz sabırsız, biraz öfkeli. Kargosunu bir türlü teslim edemeyince işler onun için iyice çığırından çıkıyor. Koca Hırhır, etrafı yakıp yıkıyor. Peki sonra ne mi oluyor? Bunu size ben söyleyemem, kitabı okumanız lazım. Ama şunu söyleyebilirim, çocuğunuzun empati kurmayı ve öfkesini kontrol etmeyi öğrenmesini istiyorsanız bu kitabı mutlaka edinin. Pembe ve siyahtan ibaret renk paleti, bir canavar ve yaşlı bir kadından oluşan ana karakterleri kitabı çok daha sevimli bir hâle getiriyor.

 

3-Sınıf Arkadaşlarımızı Yemiyoruz

Yazan ve resimleyen: Ryan T. Higgins

Çeviren: Elif Hazal Çök

 

Okul kaygısıyla ilgili yazmayı seven bir yazar olarak daha kitabın ismini duyar duymaz çok heyecanlandım. Sınıf Arkadaşlarımızı Yemiyoruz cesur, yaratıcı ve kesinlikle çok eğlenceli bir kitap. Okula uyum sağlamakta zorlanan, kendini farklı/yabancı/dışlanmış hisseden çocuklara şiddetle tavsiye ederim. Ana karakterin çok sevimli (ve karnı çok aç) bir dinozor olduğunu da söylemeden geçmeyeyim.

 

4-Bodur Dağ

Yazan ve resimleyen: Elif Yemenici

“Bir dağ…

Ulu,

Dünyaya bakan bulutların üzerinden…

Bir dağ…

Kupkuru,

Bir çiçeği açmayan, hiç kuş geçmeyen tepesinden.”

 

Elif Yemenici’nin büyülü çizimlerine harika bir hikâye eşlik ediyor. Kendi heybetine hayran olan bir dağın hikâyesi bu. Bir defne yaprağı, dağı değiştiriyor. Kim olmak istediğini, ne olmak istediğini onun sayesinde anlıyor. Dağ bu uğurda ufalanıp küçülüyor ama sırtında binlerce yaprak, bir orman büyüyor. Ben hayatın tek bir sırrı değil binlerce sırrı olduğuna inanırım. Bodur Dağ o sırlardan birini kulağınıza fısıldıyor.

 

5-Görünmez Şeyler

Yazan ve resimleyen: Andy J. PizzaSophie Miller

Çeviren: Gökçe Yavaş

 

“Her şeyi görmeniz mümkün değil çünkü bazı şeyler gözle görülmez.”

 

Görünmez Şeyler, fikirleri, duyuları ve duyguları görünür kılıyor. Hayatta gözle görülenden çok daha fazlası olduğunu, yaratıcı ve eğlenceli çizimleriyle hatırlatıyor. Bir fısıltı, akla takılan bir şarkı, bir köpeğin havlaması, sıkıntı, kıkırtı hatta kaşıntı… Bu kitapta buna benzer onlarcası bir karakter olarak karşımıza çıkıyor. Benim favorim bugüne kadar gördüğüm hayaletler arasında en sevimli olanı; hayal.

DOĞUKAN İŞLER (YAZAR-EDİTÖR)

 

1-Yazının Tarihi: Ne tarih Ama!

Yazan: Loic Le Gall

Resimleyen: Karine Maincent

Çeviren: Damla Kellecioğlu 

İşimiz, gücümüz, aşkımız yazmak olunca sanırım, en başta aklıma gelen kitap bu oldu. Duvar resimlerinden yazının icadına ve harflerin, kelimelerin günümüze kadar uzanan büyülü yolculuğuna çocukların (hem de yetişkinlerin) şahit olmasını sağlıyor bu kitap. Yazının, insanlık tarihinin belki de en büyük buluşu olduğunu erken yaşlarda keşfedecek olanlara ne mutlu!

 

2-Kelimelerin Tarihi

Yazan: Mary Richards

Resimleyen: Rose Blake

Çeviren: Nazlıcan Kabataş

Tabii, ikinci aklıma gelen kitap da hemen sonrasında okunması gereken Kelimelerin Tarihi. Görsel dünya bu kadar üzerimize saldırırken, kelimelerin gücü bizi ayakta tutacak. Buna inanıyorum. Çocuklar bu kitapla, dilin aslında insanoğlunun en temel yapı taşı olduğunu, tarihe yön veren kelimeleri, cümleleri ve elbette yazarları, dil ustalarını tanıyacak.

 

3-Benim Adım Kuş Değil Ki

Yazan: Abdullah Harmancı

Resimleyen: Sibel Büyük

Abdullah Harmancı, üretken bir kalem. Yetişkin edebiyatındaki ustalığını, çocuk ve gençler için kaleme aldığı kitaplarında da çoktan ispatladı. Öykünün, dilin, anlatıcılığın hakkını veren nadir yazarlardan biri diyebilirim kendisi için. Türkçenin tadını damakta bırakacak ve çocukların edebiyata sımsıkı sarılacağı diğer tüm kitapları gibi bu öykü toplamı da çok şey vadediyor okuruna.

 

4-Kitabın Öyküsü

Yazan: Melike Günyüz

Resimleyen: Elahe Behin

Yazı, dil, kelimeler demişken… Bir yazarın öykülerini nasıl yazdığı ve sonrasında, kitap olma sürecinde hangi aşamalardan geçtiğini de merak ediyoruz tabii! Bir öykünün fikir hâlinde yazarının zihnine düşmesinden matbaadan kitap olarak çıkıp da okura ulaşmasına kadar olan tüm aşamalarını ve detaylarını anlatan tatlı bir öykü karşınızda!

 

5-Sesin Resmi

Yazan: Işık Saraç

Resimleyen: Cansu Dinç

Son seçimim de editörlüğünü üstlendiğim, uzunca bir sabrın ürünü olan Sesin Resmi olacak, izin verirseniz. Kelimelerin, renklerin, hayal gücünün bir araya geldiği ve bir kitaptan daha fazlasını çocuklara sunan bir eser var karşımızda. Çocukların dünyayı kendi imgelemleriyle tanımlamalarına izin veren ve bunu sonsuz bir oyuna çeviren bu kitap bir başka güzel!

GÖKÇE ÖZDER (YAZAR-EDİTÖR)

 

1-Zoe’nin Masasından

Yazan: Janae Marks

Çeviren: Gizem Şakar

Kişisel hikâyemden dolayı olsa gerek ilk gençlik yıllarında kitapla kurulan ilişkiyi çok önemsiyorum. Bu senenin sonlarına doğru okuduğum Zoe’nin Masasından’da ilk gençlik yıllarının arkadaşlıkları, akran zorbalıkları, kendini arama çabası, hevesleri olduğu gibi dünyayı tanımaya yönelik politik-sosyal meselelere dair göndermeler de mevcut. Üstelik hikâyenin büyük kısmı mutfakta geçiyor! Belki tek eleştirim yazıların biraz silik olmasıyla alakalı olabilir. Malum, böyle şeyler okurluk deneyimimizi oldukça etkiliyor, özellikle o yaşlar için daha ciddi bir sorun olabiliyor.

 

2-Arkadaşlığın Paytak Adımları

Yazan: Fatma Nur Kaptanoğlu

Resimleyen: Rüya Erkan Öcek

 

Fatma Nur Kaptanoğlu’nın öykü evrenini seviyorum. Arkadaşlığın Paytak Adımları ise onun ilk çocuk kitabı. Resimlerinden mi yoksa tatlı dostluk hikâyesinden mi bilmiyorum ama bir Karadenizli olarak bu kitabı okurken içimin sımsıcak olduğunu söylemeliyim. Kitabı tek cümleyle özetlemem gerekirse bir çocuk ile penguenin yalnızlıklarını paylaşma hikâyesi bu. Bittiğinde ise dışarıda kar yağarken sobanın yanında tereyağlı sıcak ekmek yemek gibi bir his bırakıyor.

 

3-Herkes Bir Anda Büyür (Kolektif)

Editör: Figen Şakacı

 

Edebiyatta ustalaşmış yazarların çocuk veya gençler için yazmasını çok kıymetli buluyorum. Özellikle Türkçeyi iyi kullanan yazarların çocuk ve gençlerin dünyasına dair metinler kaleme almaları çok değerli bence. Herkes Bir Anda Büyür böyle bir kitap. İçinde Yiğit Bener’den Buket Uzuner’e dek yazarlıkta ustalaşmış birçok isim olduğu gibi daha genç kuşaktan Banu Özyürek, Tuğba Doğan gibi yazarlara da ait toplamda on iki kalemden on iki özgün öykü var. Tüm öyküler “büyüme” temasında, üstelik Türkiye tarihinin yakın geçmişine dair de izler barındırıyor. Figen Şakacı’nın derlediği bu kitap ortaokul-lise çağı için yerli edebiyata geçişte çok keyifli bir köprü niteliğinde.

 

4-Pelin’in Dili Masaya Nasıl Yapıştı?

Yazan: Mustafa Kemal Yılmaz

Resimleyen: Zeynep Özatalay

 

Hikâye basit: Pelin bir sabah kahvaltıda masaya dökülen reçeli yalamaya çalışınca dili yapışır ve tüm gün masayla birlikte gezmek zorunda kalır. Fikrimce kitabın güzelliği bu basit ama etkili (komik!) konusunda ve bu konunun tekerlemeli, oyuncakla dille işlenmesinden geliyor. Özellikle yeni okurların seveceği cinsten, bol resimli az yazılı ve oldukça akıcı bir kitap.

 

5- Belki de Tersten Bakmalısın

Yazan: Gizem Bulut

Resimleyen: Hatice Leyla

 

Eleştirel düşüncenin çocukluktan itibaren geliştirilebilen bir kas olduğuna inanıyorum. Gizem Bulut da özellikle 2-4 yaş arası çocukların oyuncakları aracılığıyla o yaştaki bir çocuğun dünyaya nasıl da “tersten” bakabileceğini gösteriyor kitabında. Aşırı yetenekli bir çizer olduğunu düşündüğüm Hatice Leyla’nın resimlediği Belki de Tersten Bakmalısın hem hikâyesi hem de çizimleriyle bu yaş grubu için oldukça öğretici ve eğlenceli bir iş.